TAWPNA NI.

            “Aw Zoram mipui te u, in ring rawh u. Lalpa thinurna berhbu chu kan chungah a tla dawn e. Aw Zoram, I sual sim la, Lalpa lam chu rawn hawi leh rawh” tiin chu pa tawp hnawk taka khawlaia vak vel chu a au a au a. A bula kal vel te chuan an nuih zat in a thusawi chu engah an ngai lem hlei lo va.

            Kei ngei pawh chu ka ni. Chutianga au deuh lauh lauh tawh chu an at vang leh hnathawh tur an hriat loh vang maiah ka ngai. Amah lah chuan kawrchhe tak mai hi a ha a, a bal in a tawp em em a, a vun lah chu nisa em nasat avang chuan a dum uk kharh a, a sam te lah chu a balh hmel em em a, ka bul hnaia a rawn kal te chuan a rim chu ka lo hre thuai a, min hnaih chilh hma ngei chuan ka kal chak zual sauh a.

            In ka thlen chuan ka ui te chuan mei hem in min lo lawm chang chang a, ka chul thuak thuak a, a eitur ka siam sak a, ka ei tur ka siam lai pawh chuan min rawn la zar buai reng a.

            Ka thawhna company-ah chuan hna sang tak chelh lo mah ila in nuam tak ka lei thei a, bank ah ka khawl belh mek zel bawk a. Tunah  rih chuan mamawh ka neilo kher mai.

            Mizoram pawh a changkang tawh a, ka pi sawi ka hriat thinte kha chu ngaihtuah let pawhin a ngaihna ka hre hauh lo. Lirthei leh in nuam tak takte chu mihausa chauh neih tur emaw an ti a, tunah chuan mitin chuan kan kawl vek a, in tur tui kan neih ngei a ngai ang mai hian kan ngai tawh a ni. Ka pi kha chuan an lulat lai chuan biakin ah te pawh an inkhawm thin a ti a, mak hi ka ti em em thin. Tunah chuan biakin te chu hmuh tur a la awm teh meuh mai a, mahse a ruak thlawn mai a ni. Mitin mai chu kan eizawnna ah leh kan hna thawh theuh chu kan buaipui a, vawina mi anglo pa thusawi a LALPA a tih pawh kha dik tak chuan ka pi tih loh midangin  kum 20 hnua an sawi rik ka hriat leh chauh a ni ta. Chuti chung chuan mitin mai chu kan hlim em em tho a, kan chunga rolrel tu chu keimahni chauh kan awm a, tumah midang kan mamawh reng reng lo.

            Zana ka mu tur chu khawlaia ka hmuhpa bawk khan ka ngaihtuahna chu a luah leh ta tho a. “I sual sim la” te kha a ti a, sualna ka neih pawh ka hre der si lo. Ka han ngaihtuah a, ka hnaah rinawm takin ka thawk a, vantlang tan buaina ka siam lo va, mi rethei zawktan pawisa ka thawh ve fo a, mi pawi ka sawi bawk si lo ka ti rilru nauh nauh a, enge ka sim chuan ang ka ti a, ka nui ta ringawt a.

            Muhil tura ka han mut that hnu deuh chuan ka phone chu a rawn ri a, ka la vat a, ka nu a lo ni a.

            “Mama, lo phei ve teh. Hei I pi a thi a ni deuh mai a, chhungkua kan in ko khawm mek e” a rawn ti a.

            Hmanhmawh zetin ka tho a, ka pi chu ka ngaina in amah pawhin min duat bawk a, a huntawp lamah tal chuan kal ve chu tha ka ti a, ka motor chu la chhuak in ka tlan phei a,

            Ka pi kha chu nu danglam tak a ni. Biakin ram tawh te kha ala tlawh peih riau a, va len changte pawh khan Bible te kha a lo chhiar thin. A chang chuan ka han hau a, “I mit a chhe tawh si, a ziak hi a te bawk si a, I lu te a ti na mai mai ang” ka ti thin. Mahse ka pi kha chuan khangte kha engahmah a ngai reng reng lo va, chaw ei dawnte khan ala tawngtai hram a, ka ning luttuk chu ka mengru fo thin a nih kha.

            Ka va thlen chuan ka pa te unau ho thum chu an lo awm a, an fate tlem awm bawkin ka nu chuan a lo buaipui a. Rei pawh ka awm hma chuan min thihsan ta a. Ka pa te unau ho chuan  ka pi ruang an phum dan tur leh thil tul dang buaipui in ka nu leh ka cousin hmeichhe ho chuan ka pi ruang chu sawngbawlin tel rimtui te an hnawih a.

            Zing darkhat velah chuan ka pa te pawh chuan an tih tur te an ti fel a, a tuk maia mitthi vui tur kan ni bawk si a, a rem dan danin kan muhil ta a.

            A tukah chuan kan chhungkaw ho chuan motor lian zawk hire in thlanmual lamah chuan ka pi chu kan va vui a. In a kan haw leh hnu chuan kan chhungkaw ho, ka pi tu leh fate nen mi sawm thum vel kan ni ang, mihring tam luttuk chu ka ngaithei lo khawp a, naupang ho an bengchheng bawk si a, ka pi room lamah chuan ka inkalh hnan a, pawn lamah chuan kan chhungkaw ho chu an ti ti a, eitur te an siam a, Christmas ang main an nui dar dar a.

            Ka pi room chu ka han enkual dan dan a, an lulat lai thlalak te, ka pu nen an inneih thlalak leh kan naupan laia a mal chunga hlim taka kan thut lai te chu a lo la kawl tha kiau a, ka en en a, ka pi te chu ka ngai viau a. Kum 95 a ni tawh chung khan ala chak tha reuh khawp a, a tu leh fa te pawh kan hming in min la ko thei vek a ni.

            A khumah chuan ka thu a, a lukham te chu a delh khuarna ang ang chuan a lo la awm a, ka la a, ka kham a. A khukham ah chuan eng emaw hian min do a, ka han en a, a bible chhiar thin kha a lo ni a. A hlui tawh em em a, kum 50 chuang a ni tawh ang chu. Ka pi khan a chiar fo thin a, engtak chu inziak ang maw tiin ka han keu a.

            A tir lamah chuan Israel hnam chanchin vel a lo awm a, a thu te chu a un in chhiar a harsa si a, ka chhiar rei peih lo va, ka dah leh ta thuai a. Mahse ka pi hriatreng nan tiin ka la a, haw ka tum ta a. Choka lama ka va chhuah chuan ka cousin tlangval pakhat leh a bialpa chuan eitur an lo siam a, ka nu awmna chu ka han zawt a, a bialpa chuan an roomah a lut lai a hmuh thu a lo sawi a.

  Ka nu te chuan la awm ve tur chuan min han ti deuh a, mahse nileng lenga hnaa kal loh tawp chu tha lova ka hriat avangin reilo te pawh ka kal hman takin tiin ka haw lui ta tho a.

            Kan office ah ka va thlen chuan ka pi thihna vanga pawi an tih thu te chu min lo hrilh liam liam a, a hnu reilo te ah chuan kan bang ta a. Tlai lamah chuan traffic a tawt em avangin ke in ka kal mai a, ka motor office ah ka riah mai a, a awlsam phian bakah exer ka mamawh ve tho a lawm, tiin ka inthiam chawp fo thin.

            Bazar lun lai ka thlen chuan a hma nia ka hmuh pa bawk kha a lo awm leh a. Mipui kal velte chuan an uksak lovin barah an khawn meuh lo.

            “Aw Zoram, harh rawh, Lalpa thinrimna berhbu chu I chungah a tla dawn e. Rei a ni tawh dawn lo. In lam letin Lalpa chu pan rawh” tiin a lo au leh lauh lauh a.

            Ka hma deuhah chuan kan Office-a thawk ve, nu thau lampang chu ka tawk a, kan kal dun ta a.

            “Saw pa saw I hmu ve tawh em?” tiin ti ti ka han siam a.

            “Hmu ve tawh e. Min ti phu nasa luttuk a, ka beng thelh a lawm”

            “A thusawi ve ziah saw enge I ngaihdan?” ka han ti a.

A nui ta a.

            “A chanchin hre deuh an lo awm a. Zu ngawlvei a nih saw. A hma chuan pa pangai tak a ni awm e, mahse zu a sim thei lova, a chhungten an hnawt chhuak a, zu in a ti a tawh a nih saw” a ti a, a nui a.

            Ka bag ka han dap a, ka pi Bible kha ka lo hawn miah lo tih ka hrechhuak a, ka kalpuinu chu ka hrilh a, la leh tur chuan ka kalsan ta a.

            Chu pa bawk chu kawnglaiah chuan a lo let tual tual a.

            “Zanin hian Lalpa thinrimna berhbu chu inchungah a tla dawn e. In ring rawh u. Zoram I tlai zo ta” a ti vak vak a.

            Chutah Police pakhat a rawn kal a, chupa chu a rawn tham lawp a, kawngsirah chuan a theh leng lawp a, mahse chupa chu ala au reng a, a bul vela mi te lah chuan an lo nuih huk a.

            Chutia han tih kher chu ka duh chiah lo va, ka va kal a, hreh chung chungin ka va kai tho a.

            “Ka pu, haw tawh mai rawh. Police ho hian an man daih mai tur che a sin. Khawlaiah mi I ti thlabar a nia” tiin tha takin ka va bia a.

            A rawn hawi chhuak a, a mitmeng chu a fiah kher mai.

            “Vala, haw thei ka ni lo. Min tirtu  Lalpa hian min tur nasa em a ni.  Thlaraubo pakhat tal emaw, nunna pakhat tal ka man hma chu ka haw lovang” a ti a.

            “Nunna man chu enge a awm zia? Mi I that dawn tihna em ni?” ka han ti a.

            “Ni teh suh e, in thihna lak ata chhanchhuah ka duh zawk mai cheu a ni”  ati a.

            “Engvang chuan nge kan thih ngawt anga? Bomb a puak dawn em ni?”

            “Pathian rorel dan tur hi ka hre bik hauh lo mai. Mahse zanin dar sawm pahnihah hian Lalpa chuan Mizoram hi a rawn tlawh dawn a ni. Nang pawh va haw thuai la, I chungte va hrilh rawh” a ti a.

            Ka nui deuh huk a.

            “Tu Lalpa maw?”

            “Pathian mawle. Engkim siamtu Pathian hian Zoram bawlhhlawh tawh zia hi a hria a, min tih mang a tum a ni” a ti a.

            “Ngawi teh, chutiang hrilhlawkna chu ka awih zawng an ni lo ve” ka ti a, kalsan ka tum a.

            “Vala, Hmanhmawh la, I pi Bible chu va la la, chu chuan a chhanhim theih ngei che pawh ka ring e” a ti ta a.

            Ka han in check a, ka kawr hakah chuan ka thusawi hriatrukna khawl a lo dah em ni le ka ti a, mahse chutiang reng reng ka hmu lo. A hriat mai dan chu mak ka ti a, kan thawhpuinu ka hrilh kha a lo hre ru a ni ngei ang.

            “Ni e, ka va kal ange” ka ti a, ka nuih chu a za khawp a.

            Amah ka hmuh theih chhung zawng chuan a chham hla chu a han chham leh a, zanina chhiatna lo thlengtur a sawi phei chuan a bula mi te nuiri chu ka hre reng a.

            In ka thlen chuan dar sarih a lo ri tawh a. Ka uite chu kil khatah alo bawk khar a, nidanga min lo lawm thin kha chumi tum chuan min lo melh hrek hrek ringawt a.

            Eitur te ka eizawh chuan ka pi Bible chu ka han keu leh a, Rom sipai hovin an khenbeh thu te chu ka han chhiar fuh a, a hnua a thawh lehdan te chu ka chhiar a. Ka pi khan fantasy thawnthu a ngaina tih reng reng ka lo hre lo.

            Ka mu tur chu ka uite chuan min rawn zar buai a, a bauh tuarh tuarh a. Ka han ko a, a lo kal duh si lo, ka tho a, man tumin ka va um a, a tlanchhe zel a,  ka balcony ah chuan chhuahtum in a ke hmalam chuan a han nam ngial a, a zun a chhuak a nih ringin ka va hawn sak a. Mahse zungta lo chuan vanlam chu a en ta a.

            Enge ni le tiin vanlam ka han hawi chho chu van dum chhah tak karah chuan arsi engtak a lo awm a. Mak ka ti deuh a, sana ka han en chuan dar sawmpakhat leh a chanve  alo pel tawh a. Vawina mi anglo pa khan zanlaiah Pathianin Mizoram a rawn fan tur thu kha  sawi si a, tiin mak ka ti rilru khawp a. Arsi chu ka han en a, mahse arsi a lo ni reng reng lo, chu thil chu a rawn eng tual tual a, van dum chhah tak karah chuan eng a rawn in kapchhuak ta a.

            Ka phu zawk a, “UFO” a ni maw? Ka ti rilru a, mahse chu eng chu a rawn lian tial tial a, kawngka hawn ang mai hian van chu a rawn in hawng ta rup a.

            Kan kawmthlang vela mite pawh chuan makti in chu thil chu an thlir a, an chungte nen an in ko khawm chel chul a.

            Ka nu te chu phone ka va tum a, signal a lo awm hauh lo. Chutah ka pi bible chu ka va la chhuak a.

“Kei hi kawng leh thutak leh nunna chu ka ni, keimaha kal lo chu tumah Pa hnen an thleng tawp lovang” tih lai chu ka zuk chhiar fuh a,

            “Aw Lalpa, tunge I nih a enge I thil tum hi?” tiin ka phun ta sap a.

Vana thil rawn in hawn chu a engtial tial a, chutah lei chu a rawn khur deuh der der a, ka uite chu lim puat puat a, pawna thlanchhuah tum in kawngka chu a nawr a. Kei pawh chu ka ngaih a tha tawh chiah lo. Hmanhmawh zet in ka tlan chhuak ve ngawt a. Ka sana chu ka han en a, zanlai a nih lohna chu minute reilo te chauh a ni tawh. Lei chu a rawn khur leh der der a, lirhnghing a awm dawn tih ka hrethiam ta. Ka phone chu pawrhin ka nu te phone leh chu ka han tum ngial a, signal a awm thei si lo. Ka bike chu la chhuak in ka uite chu ka ipte ah ka ak a, ka nute inlam pan chuan ka tlan ta a.

Khawlai ah chuan mi veivak pawh an tam tawh lo. Mite chuan van lam chu an lo thlir thap a, a then te chuan vana satellite puak vel a nih an rinthu an sawite chu ka hre thei vuai vuai a.

Chutah ka nute in ka thlen dawn chiah chuan lei chu a rawn nghawr dawt a, ka bike khalh nen chuan kawngpui ah chuan kan tlu ta hawn hawn a. Ka uite chu ka bag atang chuan tla in ka bike chuan a hrut zui a, a beleuh tuarh a. Ka tho dawn a, mahse lei chu a nghawr nasat em avang in ka ding ngil hleithei lo. Ka uite chu bawkvak ti tihin ka va pan a, a lo thi fel der tawh. Chutah vana eng in kapchhuak chu a rawn eng zual thut a, kan khawvel chu a insawi ta hlawk hlawk a.

Ka chhaka in lian pui puite chu an tlu sawp ta nulh nulh a, gas hrui leia an phum te pawh chu rawn puak in reilo te hunah chuan khawvel chim ri leh mihring na tuar thawm chuan khawvel chu a rawn luah khat ta a.

Leia tlu chung chuan kan in hlui chu ka va en a, mahse  alo tlu sawp vek tawh a, dam chhuak reng an awm hauh lovang. Kawngpui chu a rawn puar pup pup a, lei te chu a rawn khi chat a, leirawhchan rawn tla te chuan min rawn delh fuh tep tep a, ka insiam rem a, kan inbula kawngpui zau deuh laiah chuan ka va bawkvak thleng a, din ka han tum a, ka lu chu a rawn hai em em a, mahse ka tluk reng chuan ka thi mai dawn tih ka hria a, theihtawp chhuah in ka ding a, ke khur hlawk hlawk chung leh insawi dul dul chung chuan in bang chim in min delhna tur lakah chuan ka lo in veng hram hram a.

“Aw Lalpa, enge kan chungah hian lo thleng ta!” tiin ka han au vak a, ka tap ti tih tawh a ni. Tunge Lalpa pawh chu ka hre lo va, mahse kha mi mawlpa thusawi kha a dik tlat tih ka hria a, Lalpa chauh chu ka dam chhuahna tur a ni tih pawh ka hre chiang ta.

“Aw Lalpa, min ngaidam rawh” kan han ti leh ngawt a, chutah ka pi in a tihdan chu ka hrechhuak a,

“Kan sualnaah te min ngaidam ang che” tiin kan han au chhuak a, chutah van atang eng zung lo kal chuan ka bul vel chu a rawn chhun eng pup a, khawvel in sawi dawt dawt pawh chu a rawn ziaawm chho a, mahse reilo te ah kei chu leiah chuan ka tlu tawp a, engmah ka hrezui ta lo.

Ka han harh leh chuan ni a lo chhuak tawh a. Khawvel chu a than hian a thang huam huam a, mihring na tuar tap ri leh inkang khu vut vut ri chauh chu ka hriat awm chhun a ni ta.

Ka hmuh theih in tin chu leiah chuan an sawp nuaih a, kan khawpui, nalh leh kan chhuan em em pawh chu vaivut ang lek a lo ni ta.

Ka han hawi chhuak a, kan in chu a lo tlu sawp nuaih a, a kar atang chuan thisen, khar tawh dum tlek tluk chu a rawn luangchhuak nguih a, ka tap ta a.

Mahse rei pawh ka tap hman lo. Ka ke zawite chu a lo chak thar a, ka khaw hmuh a lo fiah lo zo a, chunglamah ka ban ka phar a,

“Lalpa hnen I pan ang u, min la ngaidam duh e” tiin ka au ta vak vak a.